Gurmat Bodh

ਜੂਨ ੧੯੮੪ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ, ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਕਹਿਰ ਕਮਾਇਆ ਸੀਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ, ਫੌਜੀ ਦਸਤਾ ਉਸ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਕਰਫਿਉ ਦਾ ਹੁਕਮ ਸੁਣਾਇਆ ਸੀਹਰਿਮੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ, ਸਮੇਤ ਟੈਂਕਾਂ ਉਸ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਸੀ। ਦਿਹਾੜਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੀ, ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾ ਉਸ ਚੁਣਿਆ ਸੀਸੰਗਤ ਨੂੰ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਵਾਂਗ ਦਾਣਿਆਂ ਭੁੰਨਿਆ ਸੀ। ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦਾ ਉਸ, ਬਹਾਨਾ ਜਿਹਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀਅਸਲ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ, ਉਸ ਮਝਾ ਚਖਾਉਣਾ ਚਾਹਿਆ ਸੀ। ਇੱਧਰ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਿੰਘਾ ਨੂੰ,ਹਰ ਦਾਅ-ਪੇਚ ਸਿਖਾਇਆ ਸੀਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਸਦਕਾ ਫੌਜ ਤਾਈਂ, ਸਿੰਘਾਂ ਬਾਹਰ ਹੀ ਅਟਕਾਇਆ ਸੀ। ਮਾਸੂਮ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸਭ ਉਸ ਅੰਨ੍ਹੇ ਵਾਹ ਸਭ ਮਾਰੇ ਸੀਚਾਰ ਜੂਨ ਨੂੰ ਟੈਂਕ ਉਸ, ਹਰਿਮੰਦਰ ਦੇ…

ਗੁਰੂ ਵਾਲਾ ਸਿੱਖ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਦਾ ਨਾ ਸਹਿੰਦਾ ਹੈ।ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਕਰਨੋਂ ਇਹ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਫਸਲ ਚ ਨਦੀਨ ਲੋਕੋ ਆਪੇ ਹੀ ਨੇ ਉੱਗ ਪੈਂਦੇ। ਚੰਗੇ ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਨਾਲੋ ਨਾਲ ਹੀ ਉਖਾੜ ਲੈੰਦੇ। ਰੱਬੀ ਖੇਡ ਚੱਲ ਰਹੀ ਏ, ਤੇ ਅੱਗੇ ਲਈ ਵੀ ਚੱਲੇਗੀ। ਸੱਚ ਨੂੰ ਜੇ ਪਕੜ ਲਈਏ, ਤਾਂ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਹਿੱਲੇਂਗੀ। ਯੋਧਿਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈ ਕੇ ਕੁਰਸੀਆਂ ਕਈ ਸਾਂਭ ਲੈੰਦੇ। ਯੋਧਿਆਂ ਦੀ ਸੋਚ ਲੈ ਕੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਕਈ ਸਾਂਭ ਲੈੰਦੇ। ਬੇਗਮ ਪੁਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਤਾਂ ਬਣ ਕਿ ਹੀ ਰਹਿਣਾ ਏ। ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦਾ ਸੱਚਾ ਹੀ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਏ। ਜੰਗ ਸੱਚ ਤੇ ਝੂਠ ਦੀ, ਚੱਲਦੀ ਹੀ ਆਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਅੱਗੇ ਲਈ ਵੀ ਚੱਲੇਗੀ। ਧੂੰਏਂ ਵਾਲੇ ਬੱਦਲ਼, ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ…

ਊਂਦਰ ਤੇ ਚੂਹੇ ਵਿੱਚਅਜ ਤੇ ਬੱਕਰੀ ਵਿੱਚਅਸ ਤੇ ਘੋੜੇ ਵਿੱਚਸੀਹ ਤੇ ਸ਼ੇਰ ਵਿੱਚਸੀਅਰ ਤੇ ਗਿੱਦੜ ਵਿੱਚਸੂਅਟਾ ਤੇ ਤੋਤੇ ਵਿੱਚਸਰਪ ਤੇ ਸੱਪ ਵਿੱਚਹਰਣ ਤੇ ਹਿਰਣ ਵਿੱਚਹੰਸੁਲਾ ਤੇ ਹੰਸ ਵਿੱਚਕਰਹਲਾ ਤੇ ਊਠ ਵਿੱਚਕੂਚਰ ਤੇ ਹਾਥੀ ਵਿੱਚਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ। ਕੋਟ ਤੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚਖਲ ਤੇ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚਗਉਹਰ ਤੇ ਮੋਤੀ ਵਿੱਚਘਾਸ ਤੇ ਘਾਹ ਵਿੱਚਘਨ ਤੇ ਬੱਦਲ਼ ਵਿੱਚਈਧਨ ਤੇ ਬਾਲਣ ਵਿੱਚਸਸੀਅਰ ਤੇ ਚੰਦ ਵਿੱਚਰਵਿ ਤੇ ਸੂਰਜ ਵਿੱਚਜਲ ਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚਔਰਤ ਤੇ ਅਈਏ ਵਿੱਚਚੱਕੇ ਤੇ ਪਈਏ ਵਿੱਚਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ। ਙਿਆਨੀ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਵਿੱਚ ਛੋਹਰੇ ਤੇ ਬੱਚੇ ਵਿੱਚ ਛਾਛਿ ਤੇ ਲੱਸੀ ਵਿੱਚ ਡੂਗਰ ਤੇ ਪਹਾੜ ਵਿੱਚ ਤਰਵਰ ਤੇ ਰੁਖ ਵਿੱਚ ਤੋਅ ਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਦਮੜੇ ਤੇ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਦਸਤਾਰ ਤੇ ਪੱਗ ਵਿੱਚ ਦਾਦਰ ਤੇ ਡੱਡੂ ਵਿੱਚ ਧਣਖੁ ਤੇ…

ਸਦਾ ਸੱਚੋ ਹੀ ਸੱਚ ਬੋਲੀ ਦੈਬੰਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਬੂਹਾ ਖੋਲੀ ਦੈ। ਸਦਾ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਕੇ ਖਾਈ ਦੈ,ਹੱਥ ਕਿਸੇ ਅੱਗੇ ਨਹੀ ਡਾਈ ਦੈ। ਹੱਥੋਂ ਦੇ ਕੇ ਭਲਾ ਮਨਾਈ ਦੈ। ਸਦਾ ਰੱਬ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਮਨਾਈ ਦੈ। ਐਵੇਂ ਹਉਮੈ ਵਿੱਚ ਨਾ ਨੱਚਿਆ ਕਰ,ਬਿਨ੍ਹਾ ਮੱਤਲਬ ਦੇ ਨਾ ਹੱਸਿਆ ਕਰ। ਛੋਟੀ ਛੋਟੀ ਗੱਲੇ ਨਾ ਅੜਿਆ ਕਰ,ਕਦੇ ਪਰਉਪਕਾਰ ਵੀ ਕਰਿਆ ਕਰ। ਨਹੀਂ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਸਮਝੀ ਦਾ,ਪਰਾਏ ਧੰਨ ਤੇ ਕਦੇ ਨਹੀ ਡੋਲੀਦਾ। ਧੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਤਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ,ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਘਰ ਦੀਆਂ ਸਾਂਭੀਆਂ ਕੁੰਜੀਆਂ ਨੇ। ਮੁਲਤਾਨੀ ਤੋਲ ਕੇ ਫਿਰ ਹੀ ਬੋਲੀ ਦੈ,ਸਦਾ ਸੱਚੋ ਸੱਚ ਹੀ ਬੋਲੀ ਦੈ। ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੁਲਤਾਨੀਬਰੈਂਪਟਨ, ਕਨੇਡਾ।

ਦਾਤਾ! ਮਿਹਰ ਕਰੀਂ, ਦਾਤਾ ਮਿਹਰ ਕਰੀਂ। ਅਪਣੇ ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਸਿਰ ਸਦਾ ਹੱਥ ਧਰੀਂ। ਦਿਮਾਗੀ ਸੰਤੁਲਨ ਨਾ ਕਿਸੇ ਦਾ ਵਿਗੜ ਜਾਏ। ਜੇ ਕਰ ਵਿਗੜ ਜਾਏ ਤਾਂ ਛੇਤੀ ਹੀ ਸੁਧਰ ਜਾਏ। ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਜੋ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦੈ। ਅਮਲਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦੈ। ਬੇ-ਇਮਾਨੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਜੇ ਉਤਰ ਆਏ। ਤਾਂ ਹੱਥ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਫਿਰ ਤਲਵਾਰ ਜਾਏ। ਜਿਹਦੇ ਸੁਧਰਣ ਸੁਧਾਰਣ ਦਾ ਰਾਹ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਐਸੇ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਜਿਉਣ ਦਾ ਚਾਅ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਫਿਰ ਤਾਂ ਦਾਤਿਆ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਬਲ ਬਖ਼ਸ਼ੀਂ। ਝੱਲ ਝੱਲਿਆਂ ਦੇ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਝੱਲ ਬਖ਼ਸ਼ੀਂ। ਅਰਦਾਸ ਮੁਲਤਾਨੀ ਤੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰੀਂ। ਸਿਰ ਇਸ ਦੇ ਉੱਤੇ ਸਦਾ ਹੱਥ ਧਰੀਂ। ਦਾਤਾ! ਮਿਹਰ ਕਰੀਂ, ਦਾਤਾ ਮਿਹਰ ਕਰੀਂ। ਅਪਣੇ ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਸਿਰ ਸਦਾ ਹੱਥ ਧਰੀਂ।…

ਹਸਨ ਅਬਦਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜਦ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੈ। ਡਾਢੀ ਪਿਆਸ ਨਾਲ ਮਰਦਾਨਾ ਘਬਰਾ ਜਾਂਦੈ। ਕਹਿੰਦਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਿਆਸ ਹੈ ਬਹੁਤ ਭਾਰੀ। ਜਲ ਛਕਾਓ ਕਿਤੋ ਵਰਣਾਂ ਮੇਰੀ ਮੱਤ ਮਾਰੀ। ਵਲੀ ਕੰਧਾਰੀ ਵੱਲ ਗੁਰਾਂ ਉਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤੈ। ਅੱਗੋਂ ਵਲੀ ਨੇ ਨਹੀਂ ਕਿਛ ਉਸ ਭੇਦ ਦਿਤੈ। ਗੁਰਾਂ ਦੂਜੀ ਤੇ ਵਾਰ ਤੀਜੀ ਭੇਜ ਦਿਤੈ। ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਵਲੀ ਖਾਲ਼ੀ ਜਦ ਮੋੜ ਦਿਤੈ। ਥੱਕ ਟੁੱਟ ਕੇ ਮਰਦਾਨਾ ਜਦ ਬੈਠ ਜਾਂਦੈ। ਹੁਕਮ ਗੁਰਾਂ ਦਾ ਅਗਲਾ ਫਿਰ ਵਰਤ ਜਾਂਦੈ। ਹੁਕਮ ਮੰਨ ਮਰਦਾਨੇ ਪੱਥਰ ਚੁੱਕਿਆਂ ਸੀ। ਝਰਨਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਉੱਥੋਂ ਫਿਰ ਫੁੱਟਿਆ ਸੀ। ਉਧਰ ਵਲੀ ਨੇ ਖੂਹ ਅੰਦਰ ਝਾਤ ਮਾਰੀ। ਸਤ੍ਹਾ ਪਾਣੀ ਦੀ ਥੱਲੇ ਸੀ ਗਈ ਸਾਰੀ। ਵਲੀ ਨੇ ਪੱਥਰ ਸੀ ਉੱਪਰੋਂ ਰੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਗੁਰਾਂ ਹੱਸ ਕੇ ਪੰਜੇ ਨਾਲ ਹੋੜ…

ਸਾਡੀ ਬਲ ਦਾ ਵਿਆਹ, ਸਾਨੂੰ ਗੋਡੇ ਗੋਡੇ ਚਾਅ। ਲਿਆ ਕਰੋਨਾ ਚ ਰਚਾ,ਨਹੀਂ ਹੁਣ ਸਕਦੇ ਅਸੀਂ ਆ। ਆਪੇ ਗਿੱਧੇ ਪਏ ਨੇ ਪਾਉਂਦੇ, ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਤਰਸਾਉਂਦੇ। ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਨੇ ਕਰਾਉਂਦੇ,ਬਣਾ ਕੇ ਵੀਡੀਓ ਨੇ ਪਾਉਂਦੇ। ਚਲੋ ! ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਨਾਓ, ਸਾਡੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਗਾਓ। ਨਾਲੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਓ, ਉਸ ਤੋਂ ਮੰਨਤਾਂ ਮਨਾਓ। ਧੀਏ ਦਿਨ ਰਹਿ ਗਏ ਚਾਰ, ਫਿਰ ਤੂੰ ਹੋਣਾ ਏ ਫ਼ਰਾਰ। ਰੱਬ ਖੁਸ਼ ਤੈਨੂੰ ਰੱਖੇ, ਪਤੀ ਝੱਲੇ ਤੈਨੂੰ ਪੱਖੇ। ਆਉਣ ਠੰਡੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ, ਏ ਨੇ ਸਾਡੀਆਂ ਦਵਾਵਾਂ। ਦਾਦੇ ਦਾਦੀ ਦਾ ਪਿਆਰ, ਸਦਾ ਰੱਖੀ ਇਹ ਖਿਆਲ। ਸਾਡੀ ਇੱਜ਼ਤ ਵਧਾਈ, ਉੱਚੀ ਕੁਲ ਤੂੰ ਕਰਾਈਂ। ਸੱਸ ਸਹੁਰੇ ਨੂੰ ਤੂ ਪਾਈਂ, ਪਤੀ ਅਪਣਾ ਬਣਾਈ। ਮੁਲਤਾਨੀ ਰੱਬੀ ਗੀਤ ਗਾਅ, ਸਾਡੀ ਬਲ ਦਾ ਵਿਆਹ। ਸਾਡੀ ਬਲ ਦਾ ਵਿਆਹ, ਸਾਨੂੰ ਗੋਡੇ…

੧੬੯੯ ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਆਈ ਸੀ,ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸੰਗਤ ਗੁਰਾਂ ਬੁਲਾਈ ਸੀ।ਨੰਗੀ ਤੇਗ ਗੁਰਾਂ ਘੁਮਾਈ ਸੀ,ਇੱਕ ਸੀਸ ਦੀ ਗੁਹਾਰ ਲਗਾਈ ਸੀ।ਖੰਡੇ ਦੀ ਪਾਹੁਲ ਬਣਾਈ ਸੀ,ਪੰਜ ਸਿੰਘਾ ਤਾਈਂ ਛਕਾਈ ਸੀI ਇੱਕ ਬਾਟੇ ਚ ਦੇਗ ਛਕਾਈ ਸੀ,ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦਾ ਭੇਦ ਮਿਟਾਈ ਸੀ।ਗੁਰਾਂ ਆਪ, ਪਾਹੁਲ ਖੰਡੇ ਦੀ ਪਾਈ ਸੀ,ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਰੀਤ ਚਲਾਈ ਸੀ।ਸਾਨੂੰ ਸਮਝ ਅਜੇ ਨਹੀਂ ਆਈ,ਤਾਹੀਂ, ਨਹੀਂ ਪਾਹੁਲ ਖੰਡੇ ਦੀ ਪਾਈ।ਗੁਰਾਂ ਅਚਰਜ ਖੇਲ ਵਰਤਾਈ,ਆਪੇ ਗੁਰ ਚੇਲਾ ਦੀ, ਰੀਤ ਚਲਾਈ।ਸੰਗਤ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਲੜ ਲਾਈ,ਮੁਲਤਾਨੀ, ਤੈਨੂੰ ਸਮਝ ਕਿਉਂ ਨਹੀ ਆਈ। ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੁਲਤਾਨੀਬਰੈਂਪਟਨ, ਕਨੇਡਾ।

ਦਿਨ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਇੱਕ, ਸੀ ਆਇਆ ,ਇਕੱਠ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰਾਂ ਨੇ, ਸੀ ਬੁਲਾਇਆ।ਅਨੰਦ ਪੁਰੀ ਚ ਅਨੰਦ ਵਰਤਾਵਣਾ ਸੀ,ਤਾਂਹਿਓ ਤੰਬੂ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ, ਸੀ ਲਾਇਆ।ਤੇਗ ਕੱਢ ਮਿਆਨੋ ਸੀ ਆਵਾਜ਼, ਮਾਰੀ,ਕਹਿੰਦੇ ਸੀਸ ਹੈ ਅੱਜ ਮੈਂ ਇੱਕ ਚਾਇਆ।ਦਇਆ ਰਾਮ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ,ਕਹਿੰਦਾ ਦਾਤਾ! ਕੁਝ ਮੈਂ ਨਹੀਂ , ਛੁਪਾਇਆ।ਧਰਮ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨੇ ਫਿਰ ਦਿਖਾਈ ਹਿੰਮਤ,ਮੋਹਕਮ, ਸਾਹਿਬ, ਫਿਰ ਸੀਸ ਸੀ ਝੁਕਾਇਆ।ਤੰਬੂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਪੰਜਾਂ ਤਾਈ ਖਿੱਚ ਲੈ ਗਏ,ਪੰਜਾਂ ਭੇਟ ਕੇ ਸੀਸ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਿਰ ਪਾਇਆ।ਬਾਟੇ ਵਿੱਚ ਗੁਰਾਂ, ਪਾਣੀ ਪਾ ਕੇ ਤੇ,ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਖੰਡਾ ਸੀ ਘੁਮਾਇਆ।ਜਪੁ ਜੀ ਜਾਪ ਸ੍ਵਯੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੜ ਕੇ ਤੇ,ਚੌਪਈ ਅਨੰਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਗਾਇਆ।ਜਾਤ ਪਾਤ ਦੇ ਬੰਧਨ ਲੀਰੋ ਲੀਰ ਕਰਕੇ,ਇੱਕੋ ਬਾਟੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤਾਈਂ ਹੈ ਛਕਾਇਆ।ਊਚ ਨੀਚ ਦਾ ਭੇਦ ਮਿਟਾਉਣ ਖ਼ਾਤਰ,ਗੁਰਾਂ ਪੰਜਾਂ…